Waarom circulair bouwen al begint bij je fundament

Circulair funderen is dé funderingsmanier van deze tijd. De ontwikkeling van circulaire bouwmaterialen heeft zich de afgelopen jaren in snel tempo ontwikkeld. Waar in het begin voornamelijk de aandacht gericht was op zichtbare bouwonderdelen, kun je tegenwoordig ook kiezen voor een volledig duurzame en recycleerbare fundering. Het principe is gebaseerd op holle stalen buizen die voorzien worden van een schroefpunt met schroefdraad die elektrisch of hydraulische in de grond gedraaid worden. De lengte en de diameter van de palen en hun aantal wordt berekend in functie van de afmetingen en het gewicht van het bouwwerk in combinatie met de plaatselijke bodemgesteldheid.

Wat is circulair bouwen?

Het principe van een circulaire economie ligt erin dat door hergebruik, producten, onderdelen en grondstoffen, zo min mogelijk in waarde achteruit gaan. Als we dit projecteren op de bouwwereld betekent dit dat er gewerkt wordt met bouwmaterialen die of volledig te recycleren, of in dezelfde hoedanigheid opnieuw te gebruiken zijn. Hierdoor wordt niet alleen de reststroom beperkt, in veel gevallen leidt circulair bouwen er zelfs toe dat er sneller en goedkoper gebouwd kan worden.

Wat heeft dit te maken met de schroefpaal?

Wanneer we kijken naar de aanleg van traditionele funderingen, nemen deze een behoorlijk aandeel van de totale bouwtijd en -kosten voor hun rekening. Met een fundering van schroefpalen voldoe je aan alle voorwaarden van circulaire bouw. Goed beschouwd, is de schroefpaalfundering een doeltreffend alternatief voor de lichtere betonfundering. Je hebt niet te maken met een droogtijd van het beton en bent bovendien voordeliger uit. Zodra de schroefpalen waterpas in de grond staan, kan de constructie er meteen op gemonteerd worden. Bouwde je een zorgwoning op schroefpalen voor jouw zorgbehoevende ouders en is de taak voltooid? Je kan deze zorgwoning laten verplaatsen en gebruiken als vakantiewoning in de Ardennen. De schroefpalen worden uit de grond geschroefd en in de Ardennen of op een andere plaats gewoon herbruikt.

Geen schade aan omgeving

Het aanleggen van een circulaire fundering brengt geen fundamentele schade toe aan de bodem en de omgeving. Er hoeft niets afgegraven te worden en dus ook geen grond afgevoerd. Er wordt gebruik gemaakt van holle stalen palen, de zogenaamde schroefpalen of grondschroeven. Deze beschikken over een spiraalvormige conische voet die net als een schroef, de grond ingedraaid wordt. Door de zijwaartse krachten die hierdoor ontstaan op de bodem, ook wel grondverdringing genoemd, komt de funderingspaal zo vast als een huis te staan. Funderingspalen kunnen in de meeste soorten ondergrond worden ingebracht. Van zand tot klei en van asfalt (middels een kernboring) tot in plassen, beken en drassige bodems aan toe. Funderingspalen zijn behandeld tegen corrosie. Op een hellend terrein kunnen ze ook boven de grond uit blijven steken om zodoende één horizontaal bouwvlak te creëren.

Circulair staal

Mocht na verloop van tijd de constructie verplaatst of gesloopt moeten worden, kunnen de palen eenvoudig weer uit de grond gedraaid worden. De schade die aan de bodem is toegebracht blijft op die manier minimaal. Omdat de stalen gegalvaniseerde palen nauwelijks onderhevig zijn aan corrosie, kunnen ze meteen ergens anders weer opnieuw gebruikt worden. Voor de productie van stalen fundatiepalen wordt sowieso gebruik gemaakt van eerder gebruikt Europees staal. Elke nieuwe paal bestaat voor 75% uit gerecycled staal. Fabrikanten van schroefpalen geven een garantie van 30 tot meer dan 100 jaar, afhankelijk van de wanddikte van het staal en de aanwezigheid van een galvanisatielaag of niet.

De schroeffundering

Een stabiele constructie wordt gebouwd op een fundament dat zelf gedragen wordt door een stevige grondlaag. Zelfs al bouw je een 30 cm dikke gewapende betonplaat, als die in een moerasgrond wordt gebouwd zijn verzakkingen en scheuren onvermijdelijk het gevolg omdat deze fundering niet gedragen wordt door een stevige grondlaag. Het voordeel van schroefpalen is dat men tijdens het plaatsen de grondweerstand tijdens het schroeven kan meten en hierdoor ook het bereikte draagvermogen kan meten. Men kan dus beoordelen of er al dan niet voldoende draagvermogen werd gecreëerd. Indien dat niet het geval is moet er gekozen worden voor langere schroefpalen die in dieper gelegen en betere grondlagen geplant moeten worden. Grondverdringende funderingspalen starten bij diameter 63 mm en kunnen oplopen tot diameter 219 mm. Lengtes starten vanaf 50 cm in de 63 mm schroefpalen en lopen op tot wel 20 m verlengbare schroefpalen in grotere diameters met wanddiktes tot wel meer dan 1 cm. In de meeste soorten ondergrond kunnen de kleine diameters schroefpalen met een manuele indraaiadapter in de grond worden geschroefd. Dit kan nuttig zijn voor de bouw van een terras of het funderen van een speeltuig of kunstwerk in de tuin.

Het plaatsen van een schroeffundament

De korte schroefpalen met een kleine diameter die je voor een houten terras of een speeltuig gebruikt, kun je, zoals gezegd heel goed zelf de grond indraaien. Voor de langere palen is dat echter geen optie. Hoe langer de paal en hoe groter de diameter ervan wordt hoe groter de wrijvingsweerstand met de grond zal zijn. Met een schroevendraaier kan je een korte schroef in een houten plank draaien. Maar, hoe dikker en hoe langer de schroef is hoe moeilijker het zal worden om de schroef er met een schroevendraaier helemaal in te draaien. Je zal spontaan zoeken naar het gebruik van een machine. Soiltek beschikt over elektrische en hydraulische machines met respectievelijk indraaikoppels van 5.000 tot wel 40.000 Nm koppel. Hiermee worden de schroefpalen trillingvrij in de bodem gedraaid. De elektrische machine is relatief klein, weegt ongeveer 45 kg en kan door één werkkracht ter plaatse worden gebracht via een opening ter grootte van een standaard binnendeur. Doordat je met deze machine overal kan komen is deze manier van funderen een uitkomst voor moeilijk bereikbare plaatsen. Denk hierbij aan een binnenstedelijke situatie of een tuin met veel vaste begroeiing.

Soiltek is dé specialist op het gebied van schroefpalen, grondmechanica, geothermie via schroefpalen en heeft vele contacten in de wereld van circulair bouwen. De dienstverlening is bedoeld voor particulieren, bedrijven en de overheid.